Şile Kalesi, Bizans dönemine ait olup, deniz manzarası ve restorasyonuyla ziyaretçilere tarihi bir destinasyondur. Hanımsuyu Çeşmesi ve Kabaköz Köyü Çeşmesi, Osmanlı dönemine ait önemli su yapılarıdır.
Tarihi Ahşap Şile Evleri, geleneksel Türk mimarisinin örneklerini taşırken, Sarıkavak Kalesi de deniz savunması amacıyla inşa edilmiştir. Şile’nin bu yapıları, hem kültürel hem de doğal güzellikleriyle ziyaretçilere tarihi bir yolculuktur.
1. Şile Kalesi
Şile’nin simgelerinden biri olan Şile Kalesi, aynı zamanda Ocaklı Ada Kalesi olarak da bilinir. Denizden gelebilecek saldırılara karşı korunma amacıyla inşa edilmiş olan kale, 12 metre yüksekliğiyle dikkat çeker ve kireç taşlarından yapılmıştır. Yapısal olarak 4 katlı olan kalenin alt katlarında kiler bulunurken, üst katlar yaklaşık 20 kişilik bir asker grubu barındırabilecek şekilde tasarlanmıştır. İlk başta bir saldırı kalesi olarak düşünülse de, aslında bir gözetleme kalesi olarak inşa edilmiştir.
Kale, tarihsel süreçte iki kez onarılmıştır. İlk olarak Bizanslılar, ardından Osmanlılar tarafından gözetleme amacıyla onarılmıştır. Ancak, kaleye dair hazine söylentileri nedeniyle definecilerin hedefi haline gelmiş ve bu süreçte oldukça tahrip olmuştur. Bugün kaleden kalanlar, geçmişin izlerini taşıyan önemli bir tarihi miras olarak Şile’nin kültürel kimliğini yansıtır.
2. Hanımsuyu Çeşmesi
Şile'de bulunan Hanımsuyu Çeşmesi, 1871 yılında Mısırlı Hatice Hanım tarafından yaptırılmıştır. Osmanlı döneminin önemli hayratlarından biri olan bu çeşme, özellikle suyunun tatlı olmasıyla ünlüdür. Rivayete göre, çeşmeye ilk su verildiğinde deposuna şeker atılmış, bu yüzden hala tatlı suyu olduğu söylenmektedir.
Şu an "Tatlı Su" olarak bilinen bu çeşme, bölge halkı için hem bir içme kaynağı hem de tarihi bir değer taşır.
3. Kabakoz Köyü Çeşmesi
Şile’nin 11 km kuzeyinde, Kabakoz Köyü’nde bulunan çeşme, Bizans dönemine ait olup 600 yıllık bir geçmişe sahiptir. Şile Çarşısı'na yakın olan çeşme, 1871 yılında Mısırlı Hatice Hanım tarafından yeniden yaptırılmıştır. Cadde üzerinde yer alan çeşme, 3 kurnasıyla dikkat çeker.
Batı ve kuzey kısımlarında yer alan kurnaların üzerinde iki adet kitabe bulunmaktadır. Kabakoz Köyü Çeşmesi, hem tarihsel hem de kültürel açıdan önemli bir yapıdır ve bölgedeki geçmişe dair zengin bir mirastır.
4. Tarihi Ahşap Şile Evleri
Şile’nin tarihi ahşap evleri, Osmanlı döneminin tipik mimari örneklerinden biridir. Ahşap işçiliğiyle dikkat çeken bu evler, köy yaşamını ve yerel kültürü yansıtır. Bu evlerin en belirgin özelliği, doğaya uyumlu yapıları ve geleneksel Türk mimarisine uygunluklarıdır.
Şile’nin ahşap evleri, hem görsel hem de kültürel açıdan zengin bir miras bırakmıştır. Birçok tarihi ev, restorasyon çalışmalarıyla korunarak geçmişin izlerini bugüne taşır. Hem yerli halkın hem de turistlerin ilgisini çeken bu evler, Şile’nin kültürel zenginliğini yansıtan en değerli yapılardan biridir.
5. Sarıkavak Kalesi
Sarıkavak Kalesi, Şile’nin doğusunda yer alan ve tarih boyunca savunma amacıyla kullanılmış bir başka önemli yapıdır. Kaleye ulaşan yollar, eski zamanlarda stratejik olarak belirlenmiş olup, denizden gelecek tehlikeleri önlemek için inşa edilmiştir.
Bugün, kaleden bölgedeki manzara görmek mümkündür. Sarıkavak Kalesi, özellikle denize hâkim konumuyla dikkat çeker ve ziyaretçilere tarihi bir keşiftir. Kalıntıları, Şile’nin askeri geçmişine dair önemli bilgiler sunmakta ve bölgenin tarihini anlamak isteyenlere eşsiz bir fırsat olacaktır.
6. Heciz Kalesi
Heciz Kalesi Şile'nin Kalealtı Mahallesi yakınlarında, 100 metrelik bir tırmanışla ulaşılabilen Heciz Kalesi, Bizans dönemine ait tarihi bir yapıdır. Eski Şile-İstanbul yolu üzerinde yer alan kale, Ahmetli kireç taşlarıyla inşa edilmiştir. Dairesel üç kule ve surlarla çevrili olan kale, güney kısmında bir su sarnıcına da sahiptir.
Şile'nin eski yerleşim izlerini taşıyan Heciz Kalesi, bölgenin tarihi hakkında önemli ipuçları ve ziyaretçilere geçmişin derinliklerine yolculuk yapma fırsatı verir. Bu tarihi yapı, bölgedeki en dikkat çekici miraslardan biridir.
7. Şile Vaftizhane
Şile’nin Yeniköy Mahallesi, 1770 yılında kurulmuş ve Rumlar tarafından bir merkez olarak kullanılmıştır. Bu mahallede, 18. yüzyılda inşa edildiği düşünülen Santa-Lea Vaftiz Kilisesi önemli bir tarihi yapıdır. Kilisenin ana cephesi günümüze kadar sağlam kalmıştır.
Vaftizhane, içinde bulunan vaftiz havuzuyla dikkat çeker ve hala aktif bir şekilde kullanılmaktadır. Yeniköy Mahallesi ve bu vaftizhane, bölgenin tarihi ve dini geçmişine dair önemli birer iz bırakır, ziyaretçilere hem tarih hem de kültür hakkında derin bir anlayış kazandırır.
